Inleiding: Vorige maand heeft de VVD-fractie schriftelijke vragen ingediend bij het college van Waalwijk. In de inleiding van die brief stelt de fractie: “De afgelopen periode hebben we moeten constateren dat er vanuit het college selectief (en passief) wordt omgegaan met de informatievoorziening richting zowel de raad, samenleving als individuele burgers e/o maatschappelijke partners.” Dat geluid is al een tijdje te horen vanuit de oppositiepartijen. Vragen worden niet, onvolledig of foutief beantwoord. Het is te prijzen dat een coalitiepartij zich bij deze kritiek aansluit. Toch viel dit niet goed bij de grootste coalitiepartij. Want kort daarna verscheen in Weekblad Waalwijk een ingezonden brief met als kop ‘LokaalBelang vol onbegrip over acteren lokale VVD-fractie’. De fractievoorzitter van LokaalBelang sloot de brief af met het standpunt dat in het kader van openheid en transparantie een openbare reactie meer op zijn plaats was. Maar ging het hierbij wel om transparantie?

Naar mijn mening reageert LokaalBelang alleen zo, omdat het de VVD-fractie in Waalwijk openlijk aan de schandpaal wil nagelen. Want LokaalBelang heeft moeite met dergelijk gedrag; de vuile was mag niet zichtbaar worden. De lokale fractie zegt zich verantwoordelijk te voelen voor de bestuurscultuur binnen de gemeente. Daarbij meldt het ook dat het zeer blij is om ongehinderd door partijpolitiek een Waalwijkse koers te varen. Maar met deze actie laat deze partij zien niet vrij te zijn van Haagse praktijken. Het eigen stoepje schoonvegen en de ander laten zitten met de problemen, kleeft aan LokaalBelang. De indruk moet in stand worden gehouden dat het allemaal prima gaat. Verder zijn het alleen woorden maar geen daden. Want is er iets veranderd nu het gedrag van de VVD-fractie als onacceptabel is gekwalificeerd? Ik ben benieuwd wat de antwoorden van het college zullen zijn. Vermoedelijk zullen die niet in alle openheid en transparantie zijn afgestemd met de coalitiepartijen.   

Want we kennen weliswaar een duaal systeem, coalitie en college zitten voortdurend met elkaar aan tafel. Vorig jaar, aan het begin van de pandemie, meldde het college dat het niet mogelijk was om dat jaar met een kaderbrief voor de begroting van 2021 te komen. Toch zag het college wel kans om samen met de coalitie te komen tot een aanvulling op het coalitieakkoord. Hierin stonden de nodige plannen die wel konden worden verwerkt in de begroting. De oppositie had het nakijken. Net als de inwoners van Waalwijk. Terwijl de inspraak over de kadernota grootschalige opwek duurzame energie nog liep, hadden de coalitiepartijen hun keuze al gemaakt: “We zien kansen om aan de gehele noordkant van Waalwijk windmolens te plaatsen”. Daarmee wilde de coalitie vanaf 2023 structureel inkomsten genereren. Het college ging nog verder door alvast een half miljoen euro in de meerjarenbegroting op te nemen. Ook al was de inspraak over de opwek van duurzame energie het grootste participatietraject in de geschiedenis van Waalwijk, van een zorgvuldig traject is helaas geen sprake geweest. Maar dat mag van de grootste fractie in Waalwijk, LokaalBelang, kennelijk niet hardop worden uitgesproken. Wanneer de ChristenUnie 75 vragen stelt over het sociale domein, wordt schande gesproken over het stellen van zoveel vragen. Terwijl het juist had moeten gaan over het grote gebrek aan transparantie in deze periode.

De situatie in Den Haag kenmerkt zich door een cultuur die niet deugt, van macht die geen tegenmacht duldt. De cultuur in Waalwijk is dat een kritische houding en tegenspraak niet worden geaccepteerd. Die worden genegeerd, weggewuifd. Beide opstellingen leiden tot het aantasten van het vertrouwen in de politiek. De VVD-fractie heeft geprobeerd daaraan iets te doen, maar LokaalBelang heeft al snel laten weten dat de liberalen zich koest moeten houden. Het recht om kritisch te zijn over het handelen van het college, is kennelijk alleen aan LokaalBelang voorbehouden. Wanneer komt er een einde aan dit machtsdenken?

jvangroos@waalwijk.christenunie.nl